Tereke Nedir?

Ölen kişinin ardında bıraktığı mal varlığının miras hukukundaki karşılığı tereke olarak adlandırılmaktadır. Tereke miras bırakanın ölümünden sonra geride bıraktığı ve yalnızca mirasçılarına geçen maddi mal varlıkları ile birlikte borçlar bütünüdür ve bu miras bırakan sıfatını yalnızca gerçek kişiler karşılayabilmektedir.

Terekenin Tespiti Davası Nedir?

Terekenin tespiti davası miras bırakanın ne kadar maddi mal varlığının olduğu bilinmemesi durumunda veya ölüme bağlı tasarruflarının adaletsiz olup olmadığının anlaşılabilmesi amaçlandığında veya miras bırakanın maddi malvarlığında ki aktif ve pasifleri tam olarak saptayabilmek için yalnızca mirasçıların açabildiği bir dava türüdür.

Tereke tespiti davasını açabilecek kişiler olan mirasçılardan kasıt hukuki yararı olan kimselerdir. Hukuki yararı mevcut olan mirasçılardan yalnızca birisinin bu davayı açması yeterlidir çünkü tereke tespiti davası sonucunda çıkan mahkeme kararı tüm mirasçılar için hüküm doğuracaktır.

Terekenin Tespiti Neden Yapılır?

Terekenin tespiti davası iki sebeple açılabilir.

Mirasçılar arasında husumet varsa yahut miras bırakanın mallarının heba olabileceği hususu açıksa bu durumun engellenmesi açısından terekenin korunması sebebiyle açılır ve terekenin yönetimi açısından bir temsilci atanması talep edilebilir ancak bu talepte yalnızca mirasçılığını ispat etmiş kişiler bulunabilir ve bu atanan temsilci paylaşıma kadar bu terekeyi muhafaza ile yükümlüdür.

Miras bırakanın maddi mallarının tespitinin kolay olabildiği durumların yanında miras bırakanın borçlarının da belirlenmesi açısından kanun mirasçıları korumak amacıyla tereke defterinin tutulması imkanı da sağlamıştır.

Tereke Temsilcisi Nedir?

Mirasçılar, miras bırakanın ölümü ile, mirası bir bütün olarak kazanırlar. Mirasçıların terekeye elbirliğiyle sahip olması sonucunda mirasçılar sözleşme veya kanundan doğan temsil veya yönetim yetkisi saklı kalmak kaydıyla terekeye ait tüm haklar üzerinde birlikte tasarruf ederler.

Mirasçılar terekenin ortak idaresi konusunda anlaşamıyorlarsa terekenin temsili zorunludur. Kural olarak mirasçılardan her biri, terekedeki hakların korunmasını isteyebilirler ve sağlanan korumadan da mirasçıların tümü yararlanır.

-Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin Esas. 2012/626 Karar. 2012/3143 Tarih. 20.2.2012 kararınca, terekenin idaresi konusunda ihtilaf çıktığını belirterek mahkemeden aldıkları yetkiye dayanarak miras bırakanın terekesine temsilci atanmasını istemişlerse mirasçılardan birinin istemi üzerine Sulh Mahkemesi miras ortaklığına paylaşmaya kadar bir temsilci atayabilir.

Terekedeki mallar, alacaklar ve borçlar, miras ortaklığı temsilcisi tarafından tutulan deftere göre belirlenerek temsilcinin yönetimine verilir.

Temsilci yönetimine verilen malların belgelere dayanan hesabını her üç ayda bir mirasçılara ve bu hesabın bir örneğini de Sulh Hakimi’ne verir. Temsilcinin görevi, mahkemenin nezaretinde paylaştırılmaya dek yahut miras ortaklığının temsilcisinin ölümüne dek devam eder.

Terekenin Tespiti Davası Ne Zaman Açılır, Hak Düşürücü Süre veya Zamanaşımı Var Mıdır?

Terekenin tespiti davası, bir zamanaşımına veya hak düşürücü süreye tabi olmadığından miras bırakanın ölümünden sonra yasal ve atanmış mirasçılardan her biri hukuki yararı bulunduğu müddetçe her zaman bu davayı açabilecektir.

Tereke Tespit Davası Yetkili ve Görevli Mahkeme

Hukuk Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde çekişmesiz yargı işlerinde aksine bir hüküm mevcut değilse görevli mahkeme sulh hukuk mahkemeleridir. Tereke tespit davası da çekişmesiz bir yargı işidir bu nedenle tereke tespit davasında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir.

Tereke tespiti için gidilebilecek görevli mahkeme net iken yetkili mahkeme açısından bazen soru işaretleri olabilir.

Bu tip durumlar için Türk Medeni Kanunu yetkili mahkemenin miras bırakanın yerleşim yeri mahkemesi olduğunu ifade ederken,  yurtdışında uzun yıllar yaşamış Türk vatandaşı miras bırakan için ise Türkiye de mal varlıkları mevcutsa Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanununda mirasa ilişkin davalar ölenin Türkiye’deki son yerleşim yerindeki mahkemesinde, son yerleşim yeri Türkiye’de değilse terekeye dahil malların bulunduğu yer mahkemesinde görülür ifadesi kullanmaktadır. O halde mirasçılar tereke tespiti davasını miras bırakanın son yerleşim yeri esasına göre değerlendirerek, oradaki yetkili ve görevli sulh hukuk mahkemesinde tereke tespiti davası açabileceklerdir.

Terekenin Tespiti Davasında Ne Kadar Harç Ödenir?

Terekenin tahriri ve tespiti, mirasın taksimi, tasfiyesi ve idaresinde yargı harçları 2022 tarifesince, miras konusunu teşkil eden değerler üzerinden binde 4,55 oranında harç alınacağını belirtmiştir.

*Tereke tespit davası hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.